Izmir 1. Tuketici Mahkemesi, Turk Telekom Sabit Ucreti, 13,56 TLden 1,27 TLye (Diger Tel.Sirketleri Ortalamasina) Indirdi.
Sabit Ucrette Indirim Icin Umut Isigi Gorundu..
Merhaba,
Yıllardır mücadelesini verdiğimiz Türk Telekom Sabit Ücretlerinin diğer telefon şirketlerinin tahsil ettikleri sabit ücretler seviyesine çekilmesi yolunda İzmir 1. Tüketici Mahkemesince tüketiciler lehine karar verildi. Altta buna ilişkin haber yer almaktadır.
Diğer telefon şirketlerinin rekabet ile sabit ücretleri yaklaşık 1 TL 'ye düşürdüklerini biliyoruz. Bu uygulamanın yıllardır rakamda tüketici aleyhine artmalar olmaksızın devam ettiğini görüyoruz. Ancak aklımızın ve mantığımızın almadığı şey; diğer telefon şirketlerinin 1 TL civarında sabit ücret tahsil etmesine rağmen aynı iletişim hizmetini veren Turk Telekom'un niçin 7 ya da 8 ya da 10 TL sabit ücret tahsil etmesi... Bu gerçekten de tüketicilere yapılmış büyük bir haksızlık.
Sabit Ucrette Indirim Icin Umut Isigi Gorundu..
Merhaba,
Yıllardır mücadelesini verdiğimiz Türk Telekom Sabit Ücretlerinin diğer telefon şirketlerinin tahsil ettikleri sabit ücretler seviyesine çekilmesi yolunda İzmir 1. Tüketici Mahkemesince tüketiciler lehine karar verildi. Altta buna ilişkin haber yer almaktadır.
Diğer telefon şirketlerinin rekabet ile sabit ücretleri yaklaşık 1 TL 'ye düşürdüklerini biliyoruz. Bu uygulamanın yıllardır rakamda tüketici aleyhine artmalar olmaksızın devam ettiğini görüyoruz. Ancak aklımızın ve mantığımızın almadığı şey; diğer telefon şirketlerinin 1 TL civarında sabit ücret tahsil etmesine rağmen aynı iletişim hizmetini veren Turk Telekom'un niçin 7 ya da 8 ya da 10 TL sabit ücret tahsil etmesi... Bu gerçekten de tüketicilere yapılmış büyük bir haksızlık.
Geçtiğimiz aylarda Yargıtay 'ın Türk Telekom sabit ücretler hakkında vermiş olduğu tüketicileri üzen kararından (bu karara ilişkin yazmış olduğum makale alttadır) sonra, İzmir 1. Tüketici Mahkemesi verilen TURK TELEKOM SABIT UCRETLERININ DIGER TELEFON SIRKETLERININ TAHSIL ETTIKLERI SABIT UCRETLER DUZEYINE INDIRILMESI KARARI, tüketiciler için bir umut ışığının belirmesine sebep olmuştur.
Verilmiş bu karar bir emsal karar niteliğinde değildir. Sadece bir tüketici mahkemesince bir uyuşmazlık hakkında verilmiş bir karardır. Diğer tüketici mahkemelerini bağlamadığı gibi, hakem heyetlerini de bağlamamaktadır. Ayrıca Türk Telekom tarafından genele yayılacak yeni bir uygulama getirilmediği sürece de TT hat sahibi diğer tüketicilerin bu karardan yararlanması mümkün değildir. Ancak Yargıtay'ın birkaç ay öncesinde vermiş olduğu gibi bir karar vermesi halinde, Yargıtay'ın kararı emsal olabilecektir.
Yargıtay, birkaç ay öncesi vermiş olduğu TT sabit ücretlerinin yasal olduğuna ilişkin kararlarında, TT sabit ücretlerinin ve tek taraflı hazırlanmış matbu abonelik sözleşmelerinin tüketici hukuku açısından boyutunu tam olarak değerlendirmemiş; genel olarak 406 Sayılı Telgraf ve Telefon Kanununa uygun olarak kurul tarafından onaylanan tarifeler yoluyla sabit ücretlerin tahsil edildiğini ifade etmiştir.
Tüketici hukuku boyutuyla bu haksızlığın boyutunun tespiti ile tüketici lehine düzenlemelerin yapılmasını temenni etmekteyim...
Verilmiş bu karar bir emsal karar niteliğinde değildir. Sadece bir tüketici mahkemesince bir uyuşmazlık hakkında verilmiş bir karardır. Diğer tüketici mahkemelerini bağlamadığı gibi, hakem heyetlerini de bağlamamaktadır. Ayrıca Türk Telekom tarafından genele yayılacak yeni bir uygulama getirilmediği sürece de TT hat sahibi diğer tüketicilerin bu karardan yararlanması mümkün değildir. Ancak Yargıtay'ın birkaç ay öncesinde vermiş olduğu gibi bir karar vermesi halinde, Yargıtay'ın kararı emsal olabilecektir.
Yargıtay, birkaç ay öncesi vermiş olduğu TT sabit ücretlerinin yasal olduğuna ilişkin kararlarında, TT sabit ücretlerinin ve tek taraflı hazırlanmış matbu abonelik sözleşmelerinin tüketici hukuku açısından boyutunu tam olarak değerlendirmemiş; genel olarak 406 Sayılı Telgraf ve Telefon Kanununa uygun olarak kurul tarafından onaylanan tarifeler yoluyla sabit ücretlerin tahsil edildiğini ifade etmiştir.
Tüketici hukuku boyutuyla bu haksızlığın boyutunun tespiti ile tüketici lehine düzenlemelerin yapılmasını temenni etmekteyim...
Tüketicilerin yıllardır yılmadan verdiği mücadeleyi sona erdirmemesini diliyorum. Ancak Yargıtay kararları ile yeni bir uygulama henüz oluşmamıştır. Balıkesir Tüketici mahkemesi de haksızlıkları gidermek saikiyle tamamen tüketicilerin lehine kararlar vermişti. Yargıtay geçtiğimiz aylarda Balıkesir Tüketici Mahkemesince verilmiş TT Sabit Ücretlerinin İptaline ilişkin verilmiş bu kararları tüketici aleyhine bozdu. Yine İzmir Tüketici Mahkemesi tüketiciler lehine karar verdi; bu hususta verilmiş kararlar için Yargıtay ‘ın ne karar vereceği belirsizdir. İzmir Tüketici Mahkemesi tüketici lehine karar vermişken bir başka tüketici mahkemesi tüketici aleyhine karar verebilir. Dolayısıyla dileğim tüketicilerin yeniden hakem heyetlerine başvurarak haklarını aramaya kaldıkları yerden devam etmeleri.. Ancak bulundukları yerdeki tüketici mahkemelerinin ve Yargıtay ‘ın aksi yönde karar verme ihtimali bulunduğunu da akıllarından çıkarmamaları..
Saygılarımla.
Ali Rıza ATAER
Tüketiciler Derneği (TÜDER)
Hukuk Komisyonu Bşk. Yrd. – Bursa Temsilcisi
…………
Saygılarımla.
Ali Rıza ATAER
Tüketiciler Derneği (TÜDER)
Hukuk Komisyonu Bşk. Yrd. – Bursa Temsilcisi
…………
Mahkeme, telefondaki sabit ücreti 1,27 liraya indirdi
İzmir 1. Tüketici Mahkemesi, Muhittin S. adlı vatandaşın açtığı davayı karara bağladı. Hakim, Türk Telekom'un vergilerle birlikte faturaya yansıttığı 13,56 liralık sabit ücreti 1,27 liraya indirdi. Sabit ücretin düşürülmesi için her abonenin ayrı ayrı dava açması gerekiyor.
İzmir 1. Tüketici Mahkemesi, Türk Telekom'un vergilerle birlikte faturaya yansıttığı 13,56 liralık sabit ücreti 1,27 liraya indirdi. Mahkeme, temyiz yolu kapalı olan kararı, hukukçu ve elektronik uzmanı akademisyenlerden oluşan bilirkişi raporuna göre verdi. Bornova'da oturan Muhittin S., Türk Telekom'un faturalara yansıttığı sabit ücretin iptali için Tüketici Sorunları Hakem Heyeti'ne müracaat etti. Heyet 28 Nisan 2008'de verdiği kararında Muhittin S.'yi haklı buldu. Heyet, sabit ücretin iptal edilmesine ve 2 Eylül 1997 tarihinden bu yana alınan bedellerin geri ödenmesine hükmetti. Bunun üzerine Türk Telekom, İzmir 1. Tüketici Mahkemesi'nde karara itiraz etti. Hakim Ahmet Yıldırım, hakem heyeti ve bilirkişi raporlarını göz önünde bulundurarak Türk Telekom'un en çok 1,27 lira sabit ücret alabileceği kararına vardı. Mahkeme ayrıca müşterinin geçmişe dönük sabit ücretlerini geri almasının önünü de açtı. Davayı kazanan Muhittin S., "Ben 12 yıllık Türk Telekom müşterisiyim. Sabit ücretin alınmasını yadırgıyordum. Hakkımı aradım ve kazandım. Herkes kendi hakkını alsın." dedi. Mahkemenin bilirkişilerin GSM operatörlerini göz önünde tutarak belirlediği 1,27, 1,50 ve 2 liralık sabit ücretlerden birini seçtiğine dikkat çeken avukat Resul Tunçkır, kararın yalnız bu davanın taraflarını bağladığına işaret etti. İzmir 1. Tüketici Mahkemesi'nin kararının emsal teşkil etmeyeceğini vurgulayan Tunçkır, "Bu kararla kimse Türk Telekom'a gidip sabit ücretini kaldırmasını veya 1,27 liraya indirmesini isteyemez. Başka bir zamanda, başka bir hakim farklı bir karar verebilir. Sadece Yargıtay'ın vereceği karar emsal olabilir." şeklinde konuştu. Sabit ücretin düşürülmesi için her abonenin ayrı ayrı dava açması gerekiyor.
Mustafa Yüksel - 17 Mart 2009, Salı
Kaynak:
http://zaman.com.tr/haber.do?haberno=826281&title=mahkeme-telefondaki-sabit-ucreti-127-liraya-indirdi
..........................................
İzmir 1. Tüketici Mahkemesi, Muhittin S. adlı vatandaşın açtığı davayı karara bağladı. Hakim, Türk Telekom'un vergilerle birlikte faturaya yansıttığı 13,56 liralık sabit ücreti 1,27 liraya indirdi. Sabit ücretin düşürülmesi için her abonenin ayrı ayrı dava açması gerekiyor.
İzmir 1. Tüketici Mahkemesi, Türk Telekom'un vergilerle birlikte faturaya yansıttığı 13,56 liralık sabit ücreti 1,27 liraya indirdi. Mahkeme, temyiz yolu kapalı olan kararı, hukukçu ve elektronik uzmanı akademisyenlerden oluşan bilirkişi raporuna göre verdi. Bornova'da oturan Muhittin S., Türk Telekom'un faturalara yansıttığı sabit ücretin iptali için Tüketici Sorunları Hakem Heyeti'ne müracaat etti. Heyet 28 Nisan 2008'de verdiği kararında Muhittin S.'yi haklı buldu. Heyet, sabit ücretin iptal edilmesine ve 2 Eylül 1997 tarihinden bu yana alınan bedellerin geri ödenmesine hükmetti. Bunun üzerine Türk Telekom, İzmir 1. Tüketici Mahkemesi'nde karara itiraz etti. Hakim Ahmet Yıldırım, hakem heyeti ve bilirkişi raporlarını göz önünde bulundurarak Türk Telekom'un en çok 1,27 lira sabit ücret alabileceği kararına vardı. Mahkeme ayrıca müşterinin geçmişe dönük sabit ücretlerini geri almasının önünü de açtı. Davayı kazanan Muhittin S., "Ben 12 yıllık Türk Telekom müşterisiyim. Sabit ücretin alınmasını yadırgıyordum. Hakkımı aradım ve kazandım. Herkes kendi hakkını alsın." dedi. Mahkemenin bilirkişilerin GSM operatörlerini göz önünde tutarak belirlediği 1,27, 1,50 ve 2 liralık sabit ücretlerden birini seçtiğine dikkat çeken avukat Resul Tunçkır, kararın yalnız bu davanın taraflarını bağladığına işaret etti. İzmir 1. Tüketici Mahkemesi'nin kararının emsal teşkil etmeyeceğini vurgulayan Tunçkır, "Bu kararla kimse Türk Telekom'a gidip sabit ücretini kaldırmasını veya 1,27 liraya indirmesini isteyemez. Başka bir zamanda, başka bir hakim farklı bir karar verebilir. Sadece Yargıtay'ın vereceği karar emsal olabilir." şeklinde konuştu. Sabit ücretin düşürülmesi için her abonenin ayrı ayrı dava açması gerekiyor.
Mustafa Yüksel - 17 Mart 2009, Salı
Kaynak:
http://zaman.com.tr/haber.do?haberno=826281&title=mahkeme-telefondaki-sabit-ucreti-127-liraya-indirdi
..........................................
Türk Telekom Sabit Ücretleri Hakkında..
Ali Rıza ATAER - Tüketiciler Derneği (TÜDER) Hukuk Komisyonu Başkan Yrd. - Bursa Temsilcisi
http://www.tuder.net/tuder/index.php?option=com_content&task=view&id=318&Itemid=1
Merhaba Sayın Tüketiciler,
Son birkaç gündür (özellikle bugün) gazetelerde, televizyonlarda ve internetteki "Türk Telekom Sabit ücretlerin kalktığı ve ödendiği" yönündeki haberler üzerine açıklama yapma gereği ortaya çıkmış bulunmaktadır.
Bilindiği üzere Beykoz Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığınca sabit ücretlerin iadesine yönelik karar verilmesiyle, Türk Telekom tarafından diğer telefon şirketlerinin neredeyse 10 katı tutarında tahsil edilen sabit ücretlerin iadesi icin milyonlarca kişi hakem heyetlerine müracaat etmişti. Başvurular üzerine neredeyse Türkiye'nin her yerindeki Hakem Heyeti Başkanlıklarnca Tüketici lehine T.T. Sabit ücretlerin iptaline kararları verilmişti. Sonrasında Türk Telekom tarafından hakem heyeti kararlarına itiraz yoluna başvurulmuş; Tüketici Mahkemelerince de tüketici lehine veya aleyhine olmak üzere değişik kararlar verilmişti.
Bu kararlar arasında en ilginç olanı Balıkesir 2. Asliye Hukuk Mahkemesince Tüketici Mahkemesi sıfatıyla verilmiş olan karardır. Tüketici Hukuku ile ilgili mevzuat hükümleri incelenirse, miktar itibariyle 2008 yılı için 827,05.-YTL ( 2009 için 936.97 TL) altındaki uyusmazliklara yönelik Hakem Heyeti Başkanlığı Kararlarına Itiraza yönelik Tüketici Mahkemelerince verilen kararlar kesindir. Yani Tüketici Mahkemesinin bu kararları temyizi kabil kararlardan değildir. İşte Balıkesir 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 2008/152 E. 2008/313 K. sayılı 27.06.2008 tarihli kararı, miktar itibariyle kesin olmasına karşın; içerdiği SABİT ÜCRET İŞLEMİNİN İPTALİ hükmü sebebiyle temyizi kabil bir karar niteliğine bürünmektedir. Neticede neredeyse tüm Türkiye'deki Tüketici Mahkemelerince bu kararın Yargıtay'daki akıbeti beklenmekteydi. Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 2008/11332 E. 2008/15073 K. sayılı 18.12.2008 tarihli kararıyla Balıkesir 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin Tüketici Mahkemesi sıfatıyla vermiş olduğu kararı TÜKETİCİ ALEYHİNE BOZMUŞTUR. Bozma kararının içeriğine ulaşamadığımız için bozma gerekçelerini bilememekteyiz.
Yargıtay tarafından verilmiş bu karar tüketici açısından üzüntü vericidir. Banka kredi kartları üyelik ücretleri (yıllık aidatlar) hakkında Yargıtay'ın vermiş olduğu tüketici lehine kararlar sonrasında tüketiciler açısından umutlanmıştık. Aynı umudu sabit ücretler hakkında da besliyorduk. Ancak öğrenmiş olduğumuz bu bozma kararı, tüketici açısından hayal kırıklığı yaratmıştır.
Ancak tüketici açısından her şey bitmiş değildir. Yargıtay 13. H.D’nin vermiş olduğu yeni tarihli bu bozma kararı bir içtihadi birleştirme karar değildir. Hala Yargıtay' ın tüketicinin talepleri doğrultusunda ve lehine olmak üzere yeni uygulamalar getireceğine inanmaktayız. Bu uygulama ki yaklaşık 19 milyon TT abonesi tüketiciyi ilgilendirmektedir.
Tüm bu bilgiler ışığında, ÇAĞDAŞ İŞLETMELERİN YASALARIN ARKASINA SIĞINMAK YERİNE, geniş müşteri ağı (abone) talepleri doğrultusunda, evrensel bir hak olan “Tüketicinin Ekonomik Çıkarları” doğrultusunda çok yüksek vergilerle de şişerek gerçek bir tüketici mağduriyetine yol açan bu olumsuzluğu kendiliğinden çözeceğini beklemekteyiz.Türk Telekomun tahsil ettiği sabit ücretler ise gerçekten de diğer gsm şirketlerinin tahsil ettiği sabit ücretlerin çok çok üzerindedir. 2007 yılı itibariyle sabit (aylık) ücretler kıyaslaması su şekildedir:
Ali Rıza ATAER - Tüketiciler Derneği (TÜDER) Hukuk Komisyonu Başkan Yrd. - Bursa Temsilcisi
http://www.tuder.net/tuder/index.php?option=com_content&task=view&id=318&Itemid=1
Merhaba Sayın Tüketiciler,
Son birkaç gündür (özellikle bugün) gazetelerde, televizyonlarda ve internetteki "Türk Telekom Sabit ücretlerin kalktığı ve ödendiği" yönündeki haberler üzerine açıklama yapma gereği ortaya çıkmış bulunmaktadır.
Bilindiği üzere Beykoz Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığınca sabit ücretlerin iadesine yönelik karar verilmesiyle, Türk Telekom tarafından diğer telefon şirketlerinin neredeyse 10 katı tutarında tahsil edilen sabit ücretlerin iadesi icin milyonlarca kişi hakem heyetlerine müracaat etmişti. Başvurular üzerine neredeyse Türkiye'nin her yerindeki Hakem Heyeti Başkanlıklarnca Tüketici lehine T.T. Sabit ücretlerin iptaline kararları verilmişti. Sonrasında Türk Telekom tarafından hakem heyeti kararlarına itiraz yoluna başvurulmuş; Tüketici Mahkemelerince de tüketici lehine veya aleyhine olmak üzere değişik kararlar verilmişti.
Bu kararlar arasında en ilginç olanı Balıkesir 2. Asliye Hukuk Mahkemesince Tüketici Mahkemesi sıfatıyla verilmiş olan karardır. Tüketici Hukuku ile ilgili mevzuat hükümleri incelenirse, miktar itibariyle 2008 yılı için 827,05.-YTL ( 2009 için 936.97 TL) altındaki uyusmazliklara yönelik Hakem Heyeti Başkanlığı Kararlarına Itiraza yönelik Tüketici Mahkemelerince verilen kararlar kesindir. Yani Tüketici Mahkemesinin bu kararları temyizi kabil kararlardan değildir. İşte Balıkesir 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 2008/152 E. 2008/313 K. sayılı 27.06.2008 tarihli kararı, miktar itibariyle kesin olmasına karşın; içerdiği SABİT ÜCRET İŞLEMİNİN İPTALİ hükmü sebebiyle temyizi kabil bir karar niteliğine bürünmektedir. Neticede neredeyse tüm Türkiye'deki Tüketici Mahkemelerince bu kararın Yargıtay'daki akıbeti beklenmekteydi. Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 2008/11332 E. 2008/15073 K. sayılı 18.12.2008 tarihli kararıyla Balıkesir 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin Tüketici Mahkemesi sıfatıyla vermiş olduğu kararı TÜKETİCİ ALEYHİNE BOZMUŞTUR. Bozma kararının içeriğine ulaşamadığımız için bozma gerekçelerini bilememekteyiz.
Yargıtay tarafından verilmiş bu karar tüketici açısından üzüntü vericidir. Banka kredi kartları üyelik ücretleri (yıllık aidatlar) hakkında Yargıtay'ın vermiş olduğu tüketici lehine kararlar sonrasında tüketiciler açısından umutlanmıştık. Aynı umudu sabit ücretler hakkında da besliyorduk. Ancak öğrenmiş olduğumuz bu bozma kararı, tüketici açısından hayal kırıklığı yaratmıştır.
Ancak tüketici açısından her şey bitmiş değildir. Yargıtay 13. H.D’nin vermiş olduğu yeni tarihli bu bozma kararı bir içtihadi birleştirme karar değildir. Hala Yargıtay' ın tüketicinin talepleri doğrultusunda ve lehine olmak üzere yeni uygulamalar getireceğine inanmaktayız. Bu uygulama ki yaklaşık 19 milyon TT abonesi tüketiciyi ilgilendirmektedir.
Tüm bu bilgiler ışığında, ÇAĞDAŞ İŞLETMELERİN YASALARIN ARKASINA SIĞINMAK YERİNE, geniş müşteri ağı (abone) talepleri doğrultusunda, evrensel bir hak olan “Tüketicinin Ekonomik Çıkarları” doğrultusunda çok yüksek vergilerle de şişerek gerçek bir tüketici mağduriyetine yol açan bu olumsuzluğu kendiliğinden çözeceğini beklemekteyiz.Türk Telekomun tahsil ettiği sabit ücretler ise gerçekten de diğer gsm şirketlerinin tahsil ettiği sabit ücretlerin çok çok üzerindedir. 2007 yılı itibariyle sabit (aylık) ücretler kıyaslaması su şekildedir:
T.T. Hesaplı Hat :
Aylik / Yıllık ücretleri: 6,69.-YTL
Katma Deger Vergisi : 1,20.-YTL
özel iletisim Vergisi : 1,00.-YTL
Görüşme (V.Diger ücr.) : 0,00.-YTL
TOPLAM : 8,89.-YTL
Hicbir konusma yapmasak dahi ödeyeceğimiz tutar bu..
T.T. Standart Hat:
Aylık / Yıllık ücretleri : 10,64.-YTL
Katma Değer Vergisi : 2,00.-YTL
özel Iletisim Vergisi : 1,60.-YTL
Görüşme (V.Diğer ücr.) : 0,00.-YTL
TOPLAM : 14,24.-YTL
Hicbir konuşma yapmasak dahi ödeyeceğimiz tutar bu..
TURKCELL STANDARTCELL :
Aylık / Yıllık ücretleri : 0,75.-YTL
Katma Değer Vergisi : 0,17.-YTL
özel İletişim Vergisi : 0,14.-YTL
Görüşme (V.Diğer ücr.) : 0,00.-YTL
TOPLAM : 1,06.-YTL
TELSIM(VODAFONE):
Aylik / Yillik Ucretleri : 1,00.-YTL
Katma Deger Vergisi : 0,18.-YTL
Ozel Iletisim Vergisi : 0,15.-YTL
Gorusme (V.Diger Ucr.) : 0,00.-YTL
TOPLAM : 1,33.-YTL
AVEA:
Aylik / Yillik Ucretleri : 1,00.-YTL
Katma Deger Vergisi : 0,18.-YTL
Ozel Iletisim Vergisi : 0,15.-YTL
Gorusme (V.Diger Ucr.) : 0,00.-YTL
TOPLAM : 1,33.-YTL
Gerek Balıkesir 2. Asliye Hukuk Mahkemesince, gerekse Nevşehir 2. Asliye Hukuk Mahkemesince tüketici lehine verilen kararlar, sabit ücretin tüketici aleyhine bir uygulama olduğu yönündedir. Yargıtay 13. H.D. ise Balıkesir kararını bozmuştur. Değerlendirmeyi siz sayın tüketicilere bırakıyorum.
Alttaki Nevşehir Asliye Hukuk Mahkemesince verilen karara ilişkin haberlerin Yargıtay 13. H.D. nin bozma kararı doğrultusunda etraflıca değerlendirilmesinin gerektiği düşüncesindeyim.
Saygılarımla.
Alttaki Nevşehir Asliye Hukuk Mahkemesince verilen karara ilişkin haberlerin Yargıtay 13. H.D. nin bozma kararı doğrultusunda etraflıca değerlendirilmesinin gerektiği düşüncesindeyim.
Saygılarımla.
Ali Rıza ATAER
